- Het Selectief Productief Collectief -

Ineens is hij er weer, de nachtegaal, vanuit de buik van Afrika tot in de boom naast onze slaapkamer. Ooit dachten we dat het om een aantal vogels ging tot we ontdekten wat een uitgebreid repertoire deze vogel in zijn mars heeft. En hij kondigt ook de lente aan, alsof alle planten zich gehypnotiseerd oprichten en de bloemen zich sensueel openen door zijn zang. Die eerste frisse groene blaadjes aan struiken en bomen maken het geitje in me wakker en zien er ongelooflijk aantrekkelijk uit. Door de eerste warme zonnestralen stijgt er van de bodem in het bos een geur op van in bloei staande wilde tijm, verse rozemarijn en knapperige dennennaalden. En het licht gaat nog net dat tikje feller aan.

Ik probeer angstvallig de uiterst nieuwsgierige Belle onder controle te houden want ik heb de zwarte kater van de buren al meermaals op het muurtje zien lonken. Na een gesprek met een vriendin waarin we het hadden over bevallende mannelijke zeepaardjes, naaktslakken die elkaar als voorspel aflikken kwamen we uit bij de weerhaken aan de penis van de kater die van een katachtige vrijpartij geen lachertje maakt, dus sindsdien gaat de tuindeur enkel nog open als ik als chaperonne in de buurt ben. En ik maak uit voorzorg een afspraak bij de dierenarts want ik zit niet te wachten op een familie met halve voorpootjes.

En ook de jongens plooien zich naar buiten. De oudste zoon reist met zijn lief naar zijn schoonfamilie in Parijs waar hij volgend jaar gaat wonen en studeren. Heerlijk voor hem maar toch weer een heel eind verder voor mijn hart. Voor de middelste zoon ben ik druk bezig met het invullen van stapels formulieren voor mogelijke universiteiten, studiebeurzen en een kot. Een bruisende studentenstad als Aix-en-Provence zegt hem niets. Als boekenverslinder en cinefiel viel zijn oog op Toulon waar zijn faculteit zich buiten het centrum maar naast een cinema bevindt. Een droom. De jongste profiteert van de afwezigheid van zijn oudste broer om diens tuinkamer in te palmen met vrienden, want in zijn leven staan vriendschap en avontuur bovenaan en studies in mini kleine lettertjes, bijna onleesbaar, en vooral verwaarloosbaar, helemaal onderaan. Maar ook dat is helemaal oké.

In ons leven brengt de lente naar jaarlijkse gewoonte drukte en onstuimigheid mee. Na weken vol regen kan Bert eindelijk alle buitenklussen onder handen nemen. We bereiden onze table d’hôtes tussen de wijnranken van het wijndomein Triennes voor. Mijn agenda kruipt vol met kookopdrachten, studeren, schrijven en lichaamsgerichte therapie. De zomerfestivals komen eraan en de afspraken met vrienden stapelen zich op. Er moet dus ook opnieuw een evenwicht gezocht worden nu we een versnelling hoger gaan.

Maar dit weekend staat in het teken van hoog bezoek, mijn mama. Op terugreis van werk in Avignon stopt ze even hier. Van de uitspraak ‘achter de geraniums zitten’ heeft mijn moeder dan ook nog nooit gehoord. Want ja, die bedrijvigheid heb ik natuurlijk ook niet zomaar, dat zit toch echt in onze genen. Maar genoeg geschreven nu, ik moet dringend de winter, maar vooral al die pels, uit het huis vegen en uit de tapijten kloppen. En in mijn verbeelding weven de nachtegalen die zachte haartjes in hun nest en warmen hun kleine kuikentjes zich eraan. Zo is alles, dichtbij of ver, toch weer met elkaar verbonden.




SL

Er zit een vrouw op een boot. De haren onkreukbaar steil gestijld in een perfect gelaagde balleage. Een strandhoed bengelt losjes tussen haar vingers. Casual zou je denken, maar deze vrouw laat niks aan het toeval over. Haar beeld is zorgvuldig geconstrueerd, net zoals de zachtroze gelnagels op haar gemanicuurde, ranke handen. Een zwart, mouwloos kleed valt soepel tot op haar smalle enkels en geeft nog net de fijne lijnen bloot van wat een grotere tattoo moet zijn op haar onderbeen. Verrassend misschien, maar ook weer niet. De inktartiest was ongetwijfeld verrukt met die gave, olijfgroene huid als canvas.

Even lijkt ze in de verte te turen naar iets ongrijpbaars wat net achter de horizon ligt. Tot een kleine hand haar terug in het nu brengt en haar geest moeiteloos in dit volmaakte lichaam glijdt. De hand hoort toe aan een jongetje met Spidermanshirt dat haar aandacht vraagt, geflankeerd door zijn vader. Ze beantwoordt dat verzoek met zulke tedere glimlach waardoor haar gelaat bijna vloeibaar wordt.

Als zachte kringen in een helder meer waar je even een glimp te zien krijgt van de diepe bodem, tot het wateroppervlak weer tot rust komt en één strakke, rimpelloze spiegel vormt waarin de zon oogverblindend weerkaatst.

Op de boot zit nog een moeder. De haren à la minute in een vlecht gedraaid met sprietjes die alle kanten opgaan. De rode nagellak op haar ontblote tenen bladdert af (ze had geen tijd of courage om ook haar vingers te lakken). Haar korte jeansshort probeert tevergeefs haar uitdijende dijen te vangen en haar jeugd, maar ze weten te ontglippen. Ze draagt een T-shirt met rood-witte strepen waarmee ze een mariene stijl probeert neer te zetten. Passend wel op zo’n ferry, dat moet je haar nageven.

Ze staart naar de andere moeder. Denkt ze dat het gracieuze moederschap aan haar voorbijgegaan is: “That ship has sailed” en gniffelt ze in haar hoofd dat ze die bedenking uitgerekend op een boot maakt? Of is ze niet beginnen kijken omwille van het zichtbare contrast, maar net omwille van wat haar bindt? De zongekuste zoon die op haar schoot zit en aandacht vraagt. The one and only, the OG, the one and done?

Wordt haar blik als vanzelf gezogen naar andere koppels met één kind? Uit nieuwsgierigheid, een drang naar gelijkgezinden, een vraag naar bewijs dat het enig kind gelukkig is? En vooral de aanstekelijke dynamiek die uitgaat van een eenkindgezin?

Of is zij de enige die dat opmerkt? De kracht van die ondoordringbare driehoek, de sterkste vorm in de meetkunde, de basis van heel wat bouwkundig vernuft. De enige vorm die niet verandert als je er op drukt, want de krachten worden verdeeld over de hele driehoek.

Was ze eerder voor een vierkant gegaan, als het had gekund? Ongetwijfeld. Biedt één kind garantie op een zinvol en harmonisch bestaan? Absoluut niet. Ze staan met hun drietjes vaak lijnrecht tegenover elkaar.

De magie van de driehoek zit hem niet in het ontwijken van de druk, stress en tegenslag, maar wel in het steeds terugveren naar de oorspronkelijke vorm, waarbij je niet meer ziet wie wie draagt.

Meestal.

Want soms meert een boot aan, draagt een moeder de strandspullen en de vader het kind op zijn schouders.


EVB

Paula Stulemeijer verblijdt ons met een heerlijk stukje muziek vanuit de Zoete Moederstraat.

Al wat bolt op drie of meer wielen met wat koetswerk eraan is een wagen. Een motorwagen heeft als extra een motor in de koets. Ik ga aan de kust fijn met de trapwagens rijden. Je moet er mee trappen als met een fiets.
Rijden met een trapwagen is echter geen carting dat is weer iets anders. Carting dat is met professionele motorwagens op een circuit rijden. Het wordt wel eens vertaald als karten of karting. Maar het Duitse Karten betekent dan weer een kleine kaart, een betalingskaart, een landkaart is “eine Karte”. Dus de cuissetax wordt een trapwagen. Uiteraard spreken wij van kippenbil en niet van kippendij. Misschien vandaar?

Alles met twee wielen achtereen is een fiets. Men zoekt naar de etymologische achtergrond van fiets. Van veel woorden kan men een etymologische duiding geven, van sommige zit die zo ver dat dat niet meer mogelijk is. Dat geldt zo-ook voor fiets. Hieronder staan wat mogelijke herkomsten van het woord fiets. Er staat ook een stukje in gevonden uit 1901. Ik weet het, het is niet altijd zo vlot te lezen omdat het nogal taaltechnisch is. Het is dus soms even doorworstelen maar ik deed het verscheidene malen en heb hier en daar wat commentaar bijgeschreven dus jij kan er ook wel eens doorgaan denk ik, als een reis door het verleden. Het is geschreven door een zekere Nederlander B. H.

Let op met dat verleden. Mijn lief zei dat ik een verleden had omdat ik liefjes vóór haar had en ze was misnoegd zeg maar jaloers. Iemand met een verleden is iemand die ooit zaken deed die het daglicht niet mochten zien zoals diefstal plegen en inbraken doen. In het andere geval spreken we van iemand met een voorgeschiedenis.

Dus B. H. is aan het woord:

1) ‘Het woord (fiets nv FS) is ook wel opgevat als een eponiem dat oorspronkelijk verwees naar de Wageningse wagenmaker en rijwielhandelaar E. C. Viets, die omstreeks 1870 moet zijn begonnen met de handel in rijwielen’.
Hier kan ik op zeggen dat het woord fiets eerst opdook in Appeldoorn en niet in Wageningen. Bovendien verwijst zijn winkel naar rijwielen en niet naar fietsen’.

Mijn commentaar: een eponiem is bijvoorbeeld de saxofoon die genoemd is naar blaasinstrumentenmaker Adolphe Sax uit Dinant. Kijk ook naar bic van het merk Bic en kodak naar Kodak als zijnde een fototoestel. Zo spreken mensen van een baxter terwijl dit algemeen toch beter een infuus moet zijn. Er zijn buiten Baxter nog leveranciers voor medische apparatuur zoals Hartmann, L&R: Lohmann & Rauscher, Midmark en andere.

2) B. H. : Een andere mening die ik vond is: ‘Fiets is een klanknabootsing of een onomatopee: fiiiiiiiieets. Het is een verbastering van het piepende geluid dat de houten fietsen indertijd nog vaak gemaakt zullen hebben. Van piep-piep-piep naar fiets-fiets-fiets?’.
Hier zeg ik Fren Soop wel bij: welk piepend geluid? Waren ze dan altijd van hout dan en van welk hout? De overgang van piep-piep naar fiets-fiets zie ik helemaal niet zitten.

3) B. H. : ‘Fiets komt misschien van het Franse vitesse of vite. Vitesse betekent snelheid. Vite betekent snel. Dit zou verklaren waarom “fiets” aanvankelijk met een “v” werd geschreven’.
FS: ik heb nergens iets kunnen vinden dat erop zou wijzen dat het woord viets ooit zou bestaan hebben dus dit is een niet gestaafde bewering. Maar een fiets in het Frans is een vélo van het woord vélocipède.

4) B. H. : Uit een oud Nederlands schrijven uit 1880 vinden we het volgende: ‘Volgens sommigen moet het woord fiets ontstaan zijn uit vélocipède. 't Zou een “prozaïese samentrekking van vélocipède, alias.... vielesepee” wezen. Eerst werd die vielesepee verkort tot “viels”. Afgrijsclik woord. waarvan bovendien geen behoorlik werkwoord te fabrieken was. (!) Vielsen? Foei! - Viels werd dus viets (volgens sommigen FS), omdat dit een beter werkwoord gaf. Maar ook “viets” kon niet lang genade vinden in de mond en voor het oog der spraakmakende menigte. (!)
Een zachte v aan 't begin van een woord dat snelheid en kracht in zich behoorde te verenigen - men voelde het dat ging niet. (?!) Bovendien is viets, als 't gedrukt is, 'n afschuwelik woord om te zien. Een woord om een hekel aan te hebben. Van de v maakte men dus een f.
Heeft deze manier niet veel weg van de aardigheid van vroeger: Weet u wel hoe “Nebukadnezar” tot “Jacob” wordt? Dat gaat zo in zijn werk: er komt tweemaal “ne” in voor, en een dubbele ontkenning is ja - en de overige vokalen worden samengetrokken tot - cob!’.

Einde deel 8

Fren Soop